Nhà báo và công việc của người viết báo là một hành trình đầy thử thách và đam mê. Trong xã hội hiện đại, nhà báo không chỉ đơn thuần là người ghi lại những sự kiện, mà còn là những người tiên phong, mang đến cho công chúng những thông tin chân thực và kịp thời nhất.
Từ những phóng viên chuyên ngành đến những phóng viên chiến trường, mỗi người đều phải đối mặt với những khó khăn và nguy hiểm riêng. Tuy nhiên, với lòng yêu nghề và tinh thần trách nhiệm, họ luôn nỗ lực không ngừng để hoàn thành sứ mệnh của mình.
Bài viết này sẽ khám phá sâu hơn về vai trò, trách nhiệm và những yêu cầu khắt khe đối với nghề báo, từ việc nắm vững chính sách đến việc không ngừng nâng cao kiến thức và kỹ năng.
1. Nhà báo – người ghi lại lịch sử.
Người viết báo, hay còn gọi là nhà báo, là những cá nhân thu thập, xử lý và phổ biến thông tin dưới dạng văn bản, âm thanh hoặc hình ảnh. Công việc của họ bao gồm việc tìm kiếm, xác minh và trình bày thông tin một cách chính xác và khách quan để cung cấp cho công chúng. Người viết báo có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau như báo in, phát thanh, truyền hình, và báo điện tử.
Vai trò của nhà báo rất quan trọng trong xã hội hiện đại, vì họ không chỉ cung cấp thông tin mà còn phản ánh các vấn đề xã hội, góp phần định hình dư luận và thúc đẩy sự minh bạch. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của các loại hình báo chí, đội ngũ làm báo trên thế giới đã phát triển mạnh mẽ. Hiện nay, ở hầu hết các nước đều có đội quân viết báo chuyên nghiệp, và cũng có một số người làm báo nghiệp dư.
Song, tựu chung lại, nhà báo được coi là “tai, mắt” của lịch sử, chứng kiến và đánh giá những đổi thay của thời cuộc, mục kích và thông tin về những sự kiện nóng hổi của cuộc sống. Chính vì vậy, nhà báo được gọi là “nhà hoạt động xã hội”, được mệnh danh là “vua không vương miện” (Uncrowned King).
Tại Việt Nam, nhà báo là người làm công tác báo chí chuyên nghiệp gồm: phóng viên, biên tập viên, họa sĩ thiết kế mỹ thuật, thư ký tòa soạn, tổng biên tập, phó tổng biên tập, tổng giám đốc các đài phát thanh, truyền hình, các trưởng ban nghiệp vụ báo chí và cán bộ giảng dạy chuyên ngành báo chí tại các trường đại học…
2. Phóng viên là ai?
Phóng viên là người chuyên đi săn tin để viết bài, đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng, phản ánh bức tranh chân thực của hiện thực khách quan cho công chúng. Yêu cầu đối với phóng viên là phải có lòng yêu nghề thực sự, trong mọi tình huống phải kiên trì đến cùng, dám trả giá thậm chí cả tính mạng của mình để không hổ thẹn với nghề.
Mặc dù, độ rủi ro mà phóng viên trong thời bình phải đối mặt không thể so với thời kỳ “mưa bom bão đạn”, song nó vẫn đủ để người ta nghĩ tới nghề báo với cái tên “nghề nguy hiểm”.
Căn cứ vào nhu cầu của công việc trong tòa soạn, phóng viên có thể được chia thành: phóng viên chuyên ngành (kinh tế, thể thao,…), phóng viên cơ động, đặc phái viên, phóng viên thường trú ở nước ngoài, phóng viên thường trú trong nước, phóng viên chiến tranh (hay còn gọi là phóng viên mặt trận, phóng viên chiến trường…).
– Phóng viên chuyên ngành. Phóng viên chuyên ngành là người chuyên thực hiện các bản tin, bài viết liên quan đến các lĩnh vực chuyên ngành, cụ thể như: kinh tế, thể thao, y tế, văn hóa, đối ngoại…
– Đặc phái viên. Đặc phái viên là phóng viên của một cơ quan báo chí, do nhu cầu của công việc được cử đến một khu vực nào đó để phỏng vấn, thực hiện các bài viết do lãnh đạo cơ quan giao phó.
– Phóng viên thường trú. Phóng viên thường trú là người được cơ quan cử làm đại diện thường trú tại một khu vực nào đó ở trong nước hoặc nước ngoài.
– Phóng viên chiến tranh. Phóng viên chiến tranh hay còn gọi là phóng viên chiến trường, phóng viên mặt trận, là người được cử ra chiến trường viết, chụp ảnh, quay phim và phản ánh những thông tin nóng hổi, chân thực về tình hình chiến sự.
– Phóng viên săn tin. Phóng viên săn tin là những người chuyên săn tin về các nhân vật nổi tiếng, các chính khách, các nghệ sĩ, minh tinh màn bạc, các vận động viên nổi tiếng…
3. Công việc của phóng viên là gì?
Công việc chính của phóng viên là thay công chúng đến hiện trường vừa xảy ra sự kiện, hoặc tiếp xúc với những người trong cuộc để thực hiện các bài viết như: bản tin, phỏng vấn, bài thông tấn, bài điều tra, hoặc chụp và ghi lại hình ảnh, âm thanh về những vấn đề mới diễn ra, đồng thời đăng tải các tin, bài viết trên các phương tiện truyền thông đại chúng để công chúng biết rõ ngọn nguồn của sự thật.
Đây là mục tiêu lớn nhất mà một phóng viên phải theo đuổi. Điều quan trọng hơn cả, phóng viên phải biết làm gì để giải đáp những vấn đề nóng hổi của cuộc sống. Trong quá trình tác nghiệp, các phóng viên thường mong muốn được phản ánh những vấn đề có ý nghĩa nhất, viết những bài báo có chất lượng nhất để gửi ngay về tòa soạn.
Thực tiễn báo chí chỉ ra rằng, một bài báo hay phải lột tả được những vấn đề nóng hổi, phản ánh những vấn đề có ý nghĩa của cuộc sống, tạo được sự “rung chuyển” trong dư luận. Điều đó có nghĩa là, sau bài báo là những vấn đề gì được đặt ra để giải quyết. Đó là điều mà công chúng quan tâm nhất!
4. Yêu cầu đối với phóng viên là gì?
Hoạt động của phóng viên là một hoạt động không bao giờ ngừng nghỉ, có nghĩa là, phóng viên phải luôn vươn tới những sự kiện mới, vấn đề mới. Công việc của phóng viên là công việc diễn ra hàng ngày, hàng giờ, ngày nọ nối tiếp ngày kia không ngừng nghỉ. Vậy phóng viên cần phải chuẩn bị những gì? Yêu cầu cơ bản nhất đối với người phóng viên là gì? Đó là:
– Nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, không ngừng nâng cao kiến thức mọi mặt và vốn sống;
– Nắm chắc tình hình diễn biến mọi mặt trong xã hội, những vấn đề trong nước và quốc tế;
– Thường xuyên đi thực tế, phải tìm được lời giải cho những “bài toán” khó;
– Làm tốt 5 điều: Nghe, hỏi, thấy, xem và ghi chép;
– Biết tìm và khai thác các “nguyên liệu” sẵn có trong cuộc sống qua thực tiễn, sách báo, và các phương tiện truyền thông khác;
– Phải có lòng say nghề, thường xuyên tìm hiểu và cắt nghĩa được cái mới trong cuộc sống;
– Tôn trọng sự thật khách quan. Mỗi bài viết đều có tác động rất lớn. Mỗi sự vật diễn ra trong xã hội có thể nêu lên nhiều câu hỏi. Tuy nhiên, phóng viên cần tránh hiện tượng “khách quan chủ nghĩa” , hay nói một cách khác là không được tôn trọng hiện thực khách quan một cách thái quá.
Kết luận, nghề báo không chỉ đòi hỏi sự nhạy bén và kỹ năng chuyên môn mà còn yêu cầu lòng đam mê và tinh thần trách nhiệm cao. Nhà báo là những người mang đến cho công chúng những thông tin chính xác và kịp thời, góp phần xây dựng một xã hội minh bạch và công bằng.
Dù đối mặt với nhiều thách thức và nguy hiểm, nhưng với lòng yêu nghề và sự cống hiến, các nhà báo vẫn luôn nỗ lực không ngừng để hoàn thành sứ mệnh của mình. Qua đó, họ không chỉ ghi lại lịch sử mà còn góp phần định hình tương lai.
Tác giả: Phạm Minh Sơn
Bạn đang xem bài viết:
Nhà báo và công việc của người viết báo
Link https://vnlibs.com/ky-nang/nha-bao-va-cong-viec-cua-nguoi-viet-bao.html
