Tình hình tai nạn giao thông tại Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp, gây ra những tổn thất to lớn về người và tài sản.
Theo thống kê của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, trong 9 tháng đầu năm 2023, toàn quốc xảy ra 8.385 vụ tai nạn giao thông, làm chết 4.624 người, bị thương 6.028 người. So với cùng kỳ năm 2022, tuy số vụ tai nạn, số người chết và bị thương đều giảm, nhưng con số này vẫn còn rất đáng báo động. Trong đó, xe máy vẫn là loại phương tiện liên quan đến nhiều vụ tai nạn giao thông nhất (Nguồn: Cục Cảnh sát giao thông).
Một trong những yếu tố quan trọng góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông là việc bảo dưỡng và sửa chữa xe máy đúng cách. Một chiếc xe máy được bảo dưỡng tốt, vận hành an toàn sẽ giúp người điều khiển làm chủ tốc độ, xử lý tình huống hiệu quả, hạn chế tối đa rủi ro tai nạn. Tuy nhiên, việc sửa chữa xe máy tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn nếu không được thực hiện đúng quy trình và kỹ thuật.
Bài viết này trên VNLibs.com sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức và kỹ năng cần thiết để bảo dưỡng và sửa chữa xe máy một cách an toàn, hiệu quả, góp phần bảo vệ bản thân và những người tham gia giao thông khác.
Hậu quả của tai nạn giao thông: Tử vong và thương tích (Tai nạn giao thông gây ra những tổn thất to lớn về người và tài sản); Chi phí kinh tế (Tai nạn giao thông gây thiệt hại lớn về kinh tế cho cá nhân, gia đình và xã hội). Một số nguyên nhân tai nạn giao thông phổ biến:
– Không đội mũ bảo hiểm: Theo một nghiên cứu, việc không đội mũ bảo hiểm làm tăng nguy cơ tử vong khi tai nạn giao thông lên đến 40%. (Nguồn: WHO)
– Lái xe khi sử dụng rượu bia: Rượu bia là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn giao thông. (Nguồn: Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia)
– Chạy quá tốc độ: Chạy quá tốc độ làm giảm khả năng kiểm soát xe và tăng mức độ nghiêm trọng của tai nạn. (Nguồn: Cục Cảnh sát giao thông)
– Không tuân thủ tín hiệu giao thông: Việc không tuân thủ tín hiệu giao thông là nguyên nhân phổ biến gây ra va chạm giao thông. (Nguồn: Cục Cảnh sát giao thông)
– Xe máy không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật: Một số xe máy cũ, xe máy tự chế không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn. (Nguồn: Cục Đăng kiểm Việt Nam)
1. Số khung và số máy.
Số khung được đóng vào khung xe và còn xuất hiện trên bảng tên xe. Số máy được đóng vào phía sau vỏ bộ truyền lực. Cần ghi lại hai số này và giữ cẩn thận để cung cấp cho cơ quan chức năng trong trường hợp bị mất xe.
Cũng cần cất giữ số khung và số máy ở nơi thuận tiện (chẳng hạn, cùng với bằng lái xe) để sử dụng khi bạn mua hoặc đặt hàng các bộ phận thay thế cho chiếc xe của mình. Có thể nhận biết từng model xe qua tiếp đầu ngữ của số khung và số máy.
– Kiểm tra số khung và số máy khi mua xe cũ: Việc kiểm tra kỹ số khung và số máy trên xe và giấy tờ xe là rất quan trọng khi mua xe cũ. Điều này giúp bạn xác minh nguồn gốc xe, tránh mua phải xe gian hoặc xe đã bị thay đổi kết cấu.
– Lưu ý về vị trí đóng số khung và số máy: Vị trí đóng số khung và số máy có thể khác nhau tùy thuộc vào từng hãng xe và model xe. Bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc tìm kiếm thông tin trên internet để biết chính xác vị trí đóng số khung và số máy của xe mình.
– Chụp ảnh số khung và số máy: Ngoài việc ghi chép lại, bạn nên chụp ảnh số khung và số máy để lưu trữ. Điều này sẽ rất hữu ích nếu bạn vô tình làm mất giấy tờ ghi chép.
– Bảo vệ số khung và số máy: Tránh để số khung và số máy bị mờ, rỉ sét hoặc hư hỏng. Bạn có thể sử dụng sơn chống rỉ hoặc các biện pháp bảo vệ khác để giữ cho số khung và số máy luôn rõ ràng.
– Thông báo cho cơ quan chức năng nếu phát hiện số khung hoặc số máy bị tẩy xóa hoặc thay đổi: Nếu bạn phát hiện số khung hoặc số máy trên xe của mình có dấu hiệu bị tẩy xóa hoặc thay đổi, hãy báo ngay cho cơ quan chức năng để được hỗ trợ xử lý.
* Lưu ý: Vị trí và cách thức đóng số khung, số máy có thể khác nhau tùy thuộc vào từng hãng xe và model xe cụ thể. Bạn nên tham khảo sách hướng dẫn sử dụng của xe hoặc liên hệ với đại lý chính hãng để biết thêm thông tin chi tiết.
2. Mua phụ tùng thay thế.
Khi đặt mua các bộ phận mới, điều quan trọng là nhận biết chính xác máy xe. Mặc dù tên xe có thể cung cấp đầy đủ thông tin về máy xe (ví dụ, “Gilera Runner” hoặc “Yamaha Neo’s”, nhưng để biết sự sửa đổi bất kỳ đối với các bộ phận của xe, bạn cần biết năm sản xuất, hoặc tốt hơn là qua tiếp đầu ngữ của số khung hoặc số máy.
Để bảo đảm nhận đúng bộ phận cần thiết, ngoài tiếp đầu ngữ của số khung và số máy bạn nên mang theo bộ phận cũ để so sánh. Lưu ý, cần kiểm tra cẩn thận vị trí nguyên thủy của bộ phận sẽ thay thế và các bộ phận liên quan để có thể lắp bộ phận mới một cách chính xác.
Bạn nên mua các bộ phận thay thế từ nhà cung cấp được ủy quyền hoặc cửa hàng chuyên vê phụ tùng xe tay ga. Các bộ phận làm mẫu thường có chất lượng tương đương hàng gốc.
– Tìm hiểu kỹ về các loại phụ tùng thay thế: Trên thị trường có nhiều loại phụ tùng thay thế với chất lượng và giá cả khác nhau. Bạn nên tìm hiểu kỹ về các loại phụ tùng này trước khi quyết định mua.
– Phụ tùng chính hãng: Được sản xuất bởi nhà sản xuất xe hoặc được ủy quyền sản xuất. Có chất lượng cao nhất nhưng giá thành cũng cao nhất.
– Phụ tùng OEM: Được sản xuất bởi các nhà cung cấp cho nhà sản xuất xe. Có chất lượng tương đương phụ tùng chính hãng nhưng giá thành thấp hơn.
– Phụ tùng aftermarket: Được sản xuất bởi các công ty thứ ba, không liên quan đến nhà sản xuất xe. Chất lượng và giá cả rất đa dạng.
– So sánh giá cả từ nhiều nhà cung cấp: Trước khi mua phụ tùng, bạn nên so sánh giá cả từ nhiều nhà cung cấp khác nhau để tìm được mức giá tốt nhất.
– Kiểm tra kỹ chất lượng phụ tùng trước khi mua: Hãy kiểm tra kỹ chất lượng phụ tùng trước khi mua, đặc biệt là đối với các phụ tùng quan trọng như phanh, lốp, hệ thống điện,…
– Yêu cầu hóa đơn và giấy tờ bảo hành: Khi mua phụ tùng, bạn nên yêu cầu hóa đơn và giấy tờ bảo hành để đảm bảo quyền lợi của mình trong trường hợp phụ tùng bị lỗi.
– Lựa chọn cửa hàng uy tín: Nên mua phụ tùng từ các cửa hàng uy tín, có kinh nghiệm và được nhiều người tin tưởng.
– Tham khảo ý kiến của người có kinh nghiệm: Nếu bạn không chắc chắn về việc lựa chọn phụ tùng, hãy tham khảo ý kiến của người có kinh nghiệm, chẳng hạn như thợ sửa xe hoặc bạn bè đã từng sử dụng xe tay ga.
* Lưu ý: Việc lựa chọn phụ tùng thay thế phù hợp và chất lượng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ an toàn của xe. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.
3. An toàn.
Thợ máy chuyên nghiệp được huấn luyện quy trình làm việc an toàn. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể đạt được điều này bằng cách dành thời gian để bảo đảm sự an toàn của bạn không phụ thuộc vào may rủi. Khi không tuân thủ các biện pháp phòng ngừa đơn giản, sự thiếu tập trung trong giây lát có thể dẫn đến tai nạn.
Những tai nạn bất ngờ luôn luôn hiện hữu. Phần tiếp theo không phải là danh sách đầy đủ các mối nguy hiểm mà chỉ có mục đích giúp bạn nhận thức được các rủi ro và cung cấp phương pháp an toàn cho toàn bộ công việc bạn thực hiện với chiếc xe của mình.
– Đánh giá rủi ro trước khi bắt đầu công việc: Trước khi thực hiện bất kỳ công việc sửa chữa nào, hãy dành thời gian để đánh giá các rủi ro tiềm ẩn. Xác định các mối nguy hiểm có thể xảy ra và đưa ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
– Sử dụng đồ bảo hộ cá nhân: Mang đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân như găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang, giày bảo hộ… khi làm việc với xe.
– Làm việc trong môi trường thông thoáng: Đảm bảo khu vực làm việc được thông thoáng để tránh hít phải khí thải độc hại hoặc các chất hóa học khác.
– Không làm việc khi đang mệt mỏi hoặc say rượu bia: Sự mệt mỏi hoặc say rượu bia sẽ làm giảm khả năng tập trung và phán đoán, tăng nguy cơ xảy ra tai nạn.
– Không hút thuốc khi làm việc gần xe: Xăng và các chất lỏng dễ cháy khác có thể bắt lửa từ tàn thuốc.
– Cẩn thận khi làm việc với hệ thống điện: Ngắt kết nối ắc quy trước khi làm việc với hệ thống điện để tránh bị điện giật.
– Xử lý chất thải đúng cách: Thu gom và xử lý dầu nhớt, dung dịch làm mát, pin và các chất thải khác đúng cách để bảo vệ môi trường.
– Tìm hiểu về các kỹ thuật sơ cứu cơ bản: Nắm vững các kỹ thuật sơ cứu cơ bản để có thể xử lý kịp thời các tai nạn nhỏ như vết cắt, bỏng, trầy xước…
– Luôn có sẵn số điện thoại khẩn cấp: Lưu lại số điện thoại của các dịch vụ khẩn cấp như cứu thương, cứu hỏa, cảnh sát… để có thể liên lạc ngay lập tức khi cần thiết.
* Tóm lại: An toàn là yếu tố quan trọng nhất khi sửa chữa xe. Hãy luôn đặt sự an toàn của bản thân lên hàng đầu bằng cách tuân thủ các quy tắc an toàn, sử dụng đồ bảo hộ và làm việc cẩn thận.
3.1. Amiăng.
Một số vật liệu ma sát, cách nhiệt, làm kín và nhiều chất khác (bố thắng, bố ly hợp, đệm lót,…) có chứa amiăng. Bụi của các sản phẩm có hại cho sức khỏe, phải hết sức cẩn thận để không hít chúng vào phổi. Đối với các sản phẩm nghi ngờ, bạn nên xem chúng có chứa amiăng.
– Tác hại của amiăng đối với sức khỏe: Amiăng là một loại khoáng chất sợi tự nhiên có khả năng chịu nhiệt và cách điện tốt. Tuy nhiên, khi hít phải bụi amiăng, các sợi amiăng nhỏ li ti có thể mắc kẹt trong phổi và gây ra các bệnh nghiêm trọng về đường hô hấp, bao gồm ung thư phổi, ung thư trung biểu mô và bệnh bụi phổi amiăng.
Các biện pháp phòng tránh khi tiếp xúc với amiăng:
– Sử dụng khẩu trang chuyên dụng: Khi làm việc với các bộ phận có chứa amiăng, hãy sử dụng khẩu trang chuyên dụng được thiết kế để lọc bụi amiăng.
– Làm ướt các bộ phận trước khi tháo lắp: Làm ướt các bộ phận có chứa amiăng trước khi tháo lắp sẽ giúp giảm thiểu lượng bụi amiăng phát tán vào không khí.
– Làm việc trong khu vực thông gió tốt: Đảm bảo khu vực làm việc được thông gió tốt để bụi amiăng không bị tích tụ.
– Vệ sinh sạch sẽ sau khi làm việc: Sau khi làm việc với các bộ phận có chứa amiăng, hãy vệ sinh sạch sẽ quần áo, da và dụng cụ để loại bỏ bụi amiăng.
– Không sử dụng khí nén để làm sạch bụi amiăng: Sử dụng khí nén sẽ làm bụi amiăng phát tán vào không khí, tăng nguy cơ hít phải.
– Xử lý chất thải amiăng đúng cách: Các bộ phận có chứa amiăng cần được xử lý như chất thải nguy hại. Không vứt bỏ chúng cùng rác thải sinh hoạt.
– Tìm hiểu thêm thông tin về amiăng: Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về amiăng và các biện pháp phòng tránh trên các trang web của các tổ chức y tế và môi trường uy tín.
* Lưu ý: Nếu bạn nghi ngờ mình đã tiếp xúc với bụi amiăng, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe.
3.2. Hỏa hoạn.
– Ghi nhớ, xăng dầu rất dễ cháy. Khi làm việc trên xe, bạn không được hút thuốc hoặc sử dụng ngọn lửa trần. Ngoài ra, tia lửa do ngắn mạch điện, sự cọ xát giữa hai bề mặt kim loại, sử dụng dụng cụ không cẩn thận, hoặc ngay cả tĩnh điện trên cơ thể bạn trong điều kiện nhất định đều có thể làm hơi xăng bốc cháy, và gây nổ trong không gian kín. Không sử dụng xăng dầu làm dung môi tẩy rửa. Sử dụng dung môi an toàn được quy định.
– Luôn luôn tháo cực âm acquy trước khi làm việc với bộ phận bất kỳ của hệ thống nhiên liệu hoặc hệ thống điện, và không được làm đổ nhiên liệu lên động cơ nóng hoặc ống xả. Trong garage hoặc nơi làm việc phải có bình chữa cháy loại dùng cho nhiên liệu và điện ở nơi thuận tiện. Không dùng nước để dập ngọn lửa do điện hoặc nhiên liệu.
– Lưu trữ nhiên liệu đúng cách: Xăng dầu cần được lưu trữ trong các bình chứa chuyên dụng, được đậy kín và để ở nơi thoáng mát, tránh xa nguồn nhiệt và tia lửa.
– Vệ sinh sạch sẽ khu vực làm việc: Dọn dẹp sạch sẽ khu vực làm việc, loại bỏ các vật liệu dễ cháy như giấy, vải vụn, dầu mỡ…
– Kiểm tra hệ thống điện thường xuyên: Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện trên xe để phát hiện và khắc phục sớm các hư hỏng có thể gây ra cháy nổ.
– Trang bị hệ thống báo cháy và chữa cháy: Nếu có điều kiện, bạn nên trang bị hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động cho gara hoặc nơi làm việc.
– Tập huấn về phòng cháy chữa cháy: Nắm vững các kỹ năng phòng cháy chữa cháy cơ bản, biết cách sử dụng bình chữa cháy và thoát hiểm khi có hỏa hoạn.
– Không để vật dụng dễ cháy gần hệ thống xả: Đảm bảo không có vật dụng dễ cháy như giấy, vải, nhựa… gần hệ thống xả của xe, đặc biệt là khi động cơ đang hoạt động.
– Cẩn thận khi hàn hoặc cắt kim loại gần xe: Tia lửa từ máy hàn hoặc máy cắt kim loại có thể gây cháy nổ. Hãy che chắn cẩn thận khu vực xung quanh và đảm bảo không có vật liệu dễ cháy gần đó.
* Lưu ý: Phòng cháy hơn chữa cháy. Hãy luôn cẩn thận và tuân thủ các quy tắc an toàn để phòng tránh hỏa hoạn khi làm việc với xe.
3.3. Khói.
– Một số khói độc tính cao có thể gây bất tỉnh, thậm chí tử vong, khi bạn hít vào phổi. Hơi xăng dầu và hơi của một số dung môi, chẳng hạn trichloroethylene, là thuộc loại này. Việc rót hoặc xả các chất lỏng dễ bay hơi phải được thực hiện trong khu vực thông thoáng.
– Đọc kỹ hướng dẫn khi sử dụng các chất tẩy rửa lỏng hoặc dung môi. Không dùng những chất lỏng không có nhãn mác, vì chúng có thể bốc hơi độc. – Không nổ máy xe trong không gian kín. Khói xe có chứa carbon monoxide rất độc; nếu cần nổ máy xe, bạn hãy thực hiện điều này trong không gian thoáng, hoặc ít nhất là đuôi xe phải ở bên ngoài khu vực làm việc.
– Nhận biết các dấu hiệu ngộ độc khói: Các dấu hiệu ngộ độc khói bao gồm: đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, khó thở, ho, đau ngực, lú lẫn, mất ý thức…
– Sơ cứu khi bị ngộ độc khói: Đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khói độc ngay lập tức; Nới lỏng quần áo, thắt lưng, cà vạt… của nạn nhân; Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem họ còn thở không. Nếu không, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo; Gọi cấp cứu ngay lập tức.
– Sử dụng hệ thống thông gió khi làm việc trong không gian kín: Nếu bạn phải làm việc trong không gian kín, hãy sử dụng hệ thống thông gió để đảm bảo không khí được lưu thông.
– Tránh tiếp xúc với khói hàn: Khói hàn chứa nhiều chất độc hại. Hãy sử dụng mặt nạ hàn và làm việc trong khu vực thông gió tốt khi hàn.
– Chú ý đến các cảnh báo về khói độc: Hãy chú ý đến các cảnh báo về khói độc trên các sản phẩm hóa chất và tuân thủ các hướng dẫn sử dụng.
* Lưu ý: Khói độc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Hãy luôn cẩn trọng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi làm việc với các chất có thể tạo ra khói độc.
3.4. Acquy.
– Không gây ra tia lửa hoặc cho phép ngọn lửa trần ở gần acquy của xe. Acquy thường phát ra khí hydrogen dễ nổ; Luôn luôn tháo cực âm acquy trước khi làm việc với hệ thống nhiên liệu hoặc điện (ngoại trừ các vị trí được chỉ định); Mở các nút bít của acquy (nếu có) khi nạp điện từ nguồn bên ngoài. Không nạp điện vượt quá định mức, vì acquy có thể bị nổ.
– Cẩn thận khi châm acid, làm sạch, hoặc di chuyển acquy. Dù được pha loãng, chất điện phân trong acquy vẫn có tính ăn mòn mạnh, không cho phép chúng tiếp xúc với mắt hoặc da. Luôn luôn mang găng tay cao su và kính bảo hộ hoặc mặt nạ khi làm việc với acquy. Nếu tự pha chế dung dịch điện phân của acquy, bạn phải rót acid vào nước một cách chậm rãi, không rót nước vào acid.
3.5. Điện.
– Khi sử dụng dụng cụ vận hành bằng điện, đèn kiểm tra,… luôn luôn bảo đảm thiết bị nối kết chính xác với phích cắm và được nối đất, nếu cần. Không sử dụng các thiết bị điện trong điều kiện ẩm ướt, tránh tạo ra tia lửa hoặc làm nóng quá mức vùng xung quanh nhiên liệu hoặc hơi nhiên liệu. Cũng cần bảo đảm thiết bị đạt tiêu chuẩn an toàn quốc gia.
– Bị điện giật nghiêm trọng có thể do bạn chạm vào các bộ phận của hệ thống điện, dây bugi (dây HT) chẳng hạn, khi xe đang nổ máy hoặc khởi động, đặc biệt là các bộ phận bị ẩm ướt hoặc hư lớp cách điện. Với các xe sử dụng hệ thống đánh lửa điện tử, điện áp thứ cấp (HT) rất cao, có thể gây điện giật nghiêm trọng.
4. Lời khuyên an toàn khi sửa chữa xe máy.
Để đảm bảo an toàn tối đa khi thực hiện các công việc sửa chữa, bảo dưỡng xe máy, việc tuân thủ các nguyên tắc và quy trình an toàn là vô cùng quan trọng.
Dưới đây là danh sách các lời khuyên an toàn được sắp xếp lại một cách logic, giúp bạn dễ dàng nắm bắt và áp dụng, từ khâu chuẩn bị môi trường làm việc, chuẩn bị cá nhân, xử lý các bộ phận nóng và chất lỏng nguy hiểm, sử dụng dụng cụ an toàn, nâng nhấc vật nặng, thực hiện công việc cẩn thận cho đến việc nhận thức về rủi ro và tìm kiếm hỗ trợ khi cần thiết.
4.1. Chuẩn bị môi trường làm việc an toàn.
– Bảo đảm xe luôn luôn được chống đỡ vững chắc, nhất là khi chêm xe để tháo bánh xe hoặc phuộc xe. (Nền tảng an toàn là ưu tiên hàng đầu).
– Không cho phép trẻ em hoặc thú nuôi ở trên hoặc gần xe mà không có người trông nom. (Loại bỏ nguy cơ gây mất tập trung và tai nạn).
– Giữ khu vực làm việc sạch sẽ, ngăn nắp. (Hạn chế nguy cơ vấp ngã, trơn trượt).
– Không cho phép dầu hoặc mỡ bị tràn đổ lưu lại trên sàn nhà. Lau sạch chúng trước khi có người bị trượt. (Đảm bảo bề mặt làm việc không trơn trượt).
– Nhờ người thỉnh thoảng kiểm tra khi làm việc một mình trên xe. (Hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp).
4.2. Chuẩn bị cá nhân.
– Mang kính bảo hộ khi sử dụng các dụng cụ vận hành bằng điện như máy khoan, máy đánh bóng, máy mài,… (Bảo vệ mắt khỏi các mảnh vụn).
– Giữ áo quần và tóc cách xa các bộ phận chuyển động của máy. (Tránh bị cuốn vào máy móc).
– Tháo nhẫn, đồng hồ đeo tay,… trước khi làm việc với xe, đặc biệt là hệ thống điện. (Phòng ngừa điện giật và vướng víu).
– Bôi kem chống nhiễm trùng lên hai tay trước khi thực hiện các công việc dơ bẩn để bảo vệ da bạn khỏi bị nhiễm trùng và giúp loại bỏ chất bẩn dễ dàng hơn; nhưng cần bảo đảm hai tay bạn không bị trơn tuột. Chú ý, tiếp xúc lâu dài với nhớt máy đã sử dụng có thể tổn hại đến sức khỏe. (Bảo vệ da và sức khỏe).
– Tránh hít bụi. Điều này có thể tổn hại đến sức khỏe (xem phần amiăng). (Bảo vệ hệ hô hấp).
4.3. Xử lý các bộ phận nóng và chất lỏng nguy hiểm.
– Không sờ nắm bộ phận bất kỳ của động cơ hoặc hệ thống xả trước khi chắc chắn chúng đủ nguội để không làm phỏng bạn. (Phòng tránh bỏng).
– Không cố gắng xả dầu nhờn (nhớt) trước khi dầu đủ nguội để không làm bạn bị phỏng. (Phòng tránh bỏng).
– Không đột ngột mở nắp áp suất ra khỏi hệ thống làm mát còn nóng – trước hết, bạn quấn giẻ lên nắp và giải phóng áp suất từ từ để tránh bị phỏng. (Phòng tránh bỏng do nước/hơi nóng).
– Không cho phép dầu thắng hoặc chất chống đông tiếp xúc với lớp sơn hoặc các bộ phận bằng chất dẻo. (Tránh hư hỏng các bộ phận xe).
– Không hút các chất lỏng có độc tính (nhiên liệu, dầu thủy lực, hoặc chất chống đông) bằng miệng, hoặc cho phép chúng lưu lại trên da của bạn. (Phòng ngừa ngộ độc).
4.4. Sử dụng dụng cụ an toàn và đúng cách.
– Không sử dụng khóa vặn không phù hợp, vì dụng cụ có thể bị trượt và gây thương tích. (Chọn đúng dụng cụ cho từng công việc).
– Cẩn thận khi nới lỏng đai ốc hoặc bu lông bị kẹt cứng. Nói chung, kéo sẽ an toàn hơn đẩy khóa vặn, vì nếu bị trượt, bạn sẽ ngã ra xa máy thay vì ngã lên máy. (Kỹ thuật sử dụng dụng cụ an toàn).
– Bảo đảm dụng cụ nâng được sử dụng phải có định mức tải làm việc an toàn tương ứng với công việc. (Sử dụng dụng cụ nâng phù hợp).
– Phải hết sức cẩn thận khi tháo hoặc lắp các lò xo nén. Bảo đảm lực nén hoặc lực bung lò xo ở trong vòng kiểm soát, sử dụng dụng cụ thích hợp để ngăn ngừa khả năng lò xo bắn mạnh ra ngoài. (Xử lý lò xo nén an toàn).
4.5. Nâng nhấc vật nặng.
– Luôn sử dụng thiết bị nâng hạ phù hợp như kích thủy lực hoặc cầu nâng khi cần nâng toàn bộ hoặc một phần xe. (Kích thủy lực dùng để nâng từng bánh hoặc một phần xe, cầu nâng dùng để nâng toàn bộ xe lên cao.) Đảm bảo thiết bị được đặt chắc chắn trên bề mặt phẳng và chịu lực tốt.
– Khi nâng hạ động cơ hoặc các bộ phận nặng khác, hãy sử dụng dây cáp hoặc xích chắc chắn và móc treo phù hợp. (Dây cáp và xích phải có tải trọng cho phép lớn hơn trọng lượng của bộ phận cần nâng. Móc treo phải tương thích với dây cáp/xích và điểm treo trên bộ phận.) Kiểm tra kỹ tình trạng của dây cáp/xích trước khi sử dụng.
– Phân bổ trọng lượng đều khi nâng hạ để tránh làm đổ hoặc mất cân bằng. (Ví dụ, khi nâng động cơ, cần móc treo ở các điểm cân bằng để động cơ không bị nghiêng hoặc lật.)
– Không bao giờ làm việc dưới gầm xe chỉ được nâng bởi kích. (Kích có thể bị trượt hoặc gãy, gây nguy hiểm cho người bên dưới.) Luôn sử dụng giá đỡ chuyên dụng để đảm bảo an toàn. (Giá đỡ chuyên dụng có chân đế rộng và chắc chắn, chịu được tải trọng lớn.)
4.6. Thực hiện công việc cẩn thận và kiểm tra kỹ.
– Trước khi bắt đầu bất kỳ công việc nào, hãy tham khảo sách hướng dẫn sửa chữa của xe để nắm rõ quy trình và các lưu ý an toàn. (Sách hướng dẫn cung cấp thông tin chi tiết về cách tháo lắp, sửa chữa và các thông số kỹ thuật của xe.)
– Sử dụng đúng loại và kích cỡ dụng cụ cho từng công việc. (Sử dụng dụng cụ không phù hợp có thể làm hỏng các bộ phận hoặc gây nguy hiểm cho người sử dụng.)
– Tháo lắp các bộ phận theo đúng thứ tự và quy trình. (Tháo lắp sai thứ tự có thể gây khó khăn hoặc hư hỏng các bộ phận khác.) Chú ý ghi nhớ vị trí và hướng của các bộ phận để lắp ráp lại chính xác. (Có thể chụp ảnh hoặc ghi chú để hỗ trợ quá trình lắp ráp.)
– Sau khi hoàn thành công việc, kiểm tra kỹ lại toàn bộ các chi tiết đã tháo lắp, đảm bảo chúng được siết chặt và hoạt động đúng chức năng. (Kiểm tra kỹ lưỡng giúp phát hiện và khắc phục sớm các lỗi lắp ráp, đảm bảo an toàn khi vận hành xe.)
– Đặc biệt lưu ý kiểm tra lại hệ thống phanh, lái và các hệ thống an toàn khác sau khi sửa chữa. (Đây là các hệ thống quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn khi lái xe.)
– Thử xe ở tốc độ chậm trong khu vực an toàn trước khi vận hành bình thường. (Việc này giúp kiểm tra lại toàn bộ hoạt động của xe sau khi sửa chữa, đảm bảo mọi thứ hoạt động ổn định và an toàn.)
4.7. Lốp xe.
– Kiểm tra thường xuyên áp suất lốp và độ mòn của gai lốp. (Áp suất lốp thấp hoặc gai lốp mòn sẽ làm giảm độ bám đường, ảnh hưởng đến khả năng điều khiển và phanh của xe.) Duy trì áp suất lốp theo khuyến nghị của nhà sản xuất. (Thông tin về áp suất lốp khuyến nghị thường được ghi trên nhãn dán ở khung cửa xe hoặc trong sách hướng dẫn.)
– Khi thay lốp, hãy sử dụng kích và dụng cụ tháo lắp lốp đúng cách. (Sử dụng dụng cụ không đúng cách có thể làm hỏng lốp hoặc vành xe.) Đặt kích ở vị trí chắc chắn và sử dụng cờ lê lực để siết chặt bu lông bánh xe theo đúng momen xoắn. (Momen xoắn siết bu lông được quy định bởi nhà sản xuất, siết quá chặt hoặc quá lỏng đều có thể gây nguy hiểm.)
– Không sử dụng lốp xe đã quá cũ hoặc bị hư hỏng. (Lốp xe quá cũ hoặc bị hư hỏng có thể nổ bất ngờ khi đang di chuyển, gây tai nạn nghiêm trọng.)
– Bảo quản lốp xe ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. (Ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao sẽ làm giảm tuổi thọ của lốp xe.)
4.8. Nhận thức về rủi ro và tìm kiếm hỗ trợ.
– Ghi nhớ, độ an toàn của xe bạn ảnh hưởng đến bản thân bạn và nhiều người khác. (Một chiếc xe không đảm bảo an toàn có thể gây ra tai nạn cho chính bạn, hành khách trên xe và những người tham gia giao thông khác.) Nếu nghi ngờ điểm nào, hãy hỏi ý kiến của người chuyên môn. (Đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các kỹ thuật viên có kinh nghiệm hoặc các gara uy tín nếu bạn không chắc chắn về bất kỳ vấn đề nào liên quan đến việc sửa chữa xe.) (Nhận thức về tầm quan trọng của an toàn và tìm kiếm hỗ trợ khi cần)
– Mặc dù áp dụng các biện pháp phòng ngừa này, nhưng bạn vẫn có khả năng bị thương tích. (Sửa chữa xe là công việc tiềm ẩn nhiều rủi ro, dù bạn đã rất cẩn thận.) Trong trường hợp đó, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt. (Đừng chủ quan với bất kỳ vết thương nào, dù là nhỏ nhất. Việc xử lý kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.) (Chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp)
– Luôn cập nhật kiến thức về an toàn sửa chữa xe. (Công nghệ ô tô ngày càng phát triển, vì vậy việc cập nhật kiến thức thường xuyên là rất cần thiết để đảm bảo an toàn khi làm việc với xe.) Tham gia các khóa học hoặc đọc các tài liệu hướng dẫn về an toàn sửa chữa xe. (Các khóa học và tài liệu này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức và kỹ năng cần thiết để làm việc với xe một cách an toàn và hiệu quả.)
– Hãy cảnh giác với các sản phẩm và dụng cụ sửa chữa xe không rõ nguồn gốc. (Sử dụng các sản phẩm kém chất lượng có thể gây hư hỏng cho xe hoặc gây nguy hiểm cho người sử dụng.) Nên mua các sản phẩm và dụng cụ từ các nhà cung cấp uy tín. (Các sản phẩm chính hãng và dụng cụ chất lượng cao sẽ giúp bạn thực hiện công việc sửa chữa một cách an toàn và hiệu quả.)
– Chia sẻ kiến thức về an toàn sửa chữa xe với bạn bè và người thân. (Việc nâng cao nhận thức về an toàn sửa chữa xe cho cộng đồng là rất quan trọng để giảm thiểu tai nạn giao thông.) Hãy khuyến khích mọi người tuân thủ các nguyên tắc an toàn khi làm việc với xe. (An toàn giao thông là trách nhiệm của tất cả mọi người.)
5. Tài liệu tham khảo:
Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia: http://www.natcom.gov.vn/
Cục Cảnh sát giao thông: https://csgt.vn/
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): https://www.who.int/
Cục Đăng kiểm Việt Nam: https://vr.org.vn/
Tác giả: Tăng Văn Mùi
Bạn đang xem bài viết:
Cách nhận diện xe máy và cách mua phụ tùng
Link https://vnlibs.com/xe-may/cach-nhan-dien-xe-may-va-cach-mua-phu-tung.html
