Phương án quy hoạch mạng lưới tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển của Việt Nam.
Bài viết này sẽ trình bày chi tiết các phương án phát triển, sắp xếp và đầu tư cho các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập, nhằm phục vụ tốt hơn cho sự phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia, ngành và địa phương1. Qua đó, chúng ta sẽ thấy được tầm quan trọng của việc tối ưu hóa hệ thống này để đáp ứng các định hướng ưu tiên về Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
1. Phương án phát triển mạng lưới tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập.
Rà soát, sắp xếp hệ thống tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập phù hợp với các định hướng ưu tiên về Khoa học và Công nghệ, Đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia, ngành, vùng, địa phương. Cụ thể như sau:
1.1. Hệ thống các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ và các đại học quốc gia.
– Tiếp tục duy trì mỗi bộ, ngành có 01 tổ chức Khoa học và Công nghệ thực hiện nghiên cứu chiến lược và chính sách, nghiên cứu xây dựng định mức kinh tế – kỹ thuật. Các tổ chức này chủ yếu tại Hà Nội.
– Rà soát, tinh gọn đầu mối các tổ chức nghiên cứu – phát triển thuộc các bộ, ngành, khắc phục tình trạng tránh trùng lặp, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, phù hợp với các định hướng ưu tiên về Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hạ tầng chất lượng quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia, ngành.
– Đầu tư trọng điểm phát triển một số tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc các bộ, ngành đạt trình độ khu vực và thế giới. Xây dựng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam trở thành nền tảng, trụ cột của nền khoa học và công nghệ Việt Nam.
– Phát triển hệ thống các trung tâm Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, ngành, lĩnh vực nhằm phát triển, tích hợp hình thành các cụm liên kết Đổi mới sáng tạo với các khu công nghệ cao, khu dân cư, trung tâm tài chính, quỹ đầu tư mạo hiểm, trường đại học, viện nghiên cứu. Tăng cường liên kết hệ thống Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo, các tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong và ngoài nước.
1.2. Hệ thống các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập thuộc thẩm quyền quản lý của ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
– Tiếp tục duy trì mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 01 tổ chức Khoa học và Công nghệ thực hiện các nhiệm vụ sự nghiệp về tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ và hạt nhân, thông tin và thống kê Khoa học và Công nghệ và các nhiệm vụ sự nghiệp lĩnh vực Khoa học và Công nghệ được giao trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
– Củng cố, phát triển các tổ chức nghiên cứu kinh tế – xã hội phục vụ xây dựng chính sách, chiến lược, kế hoạch, quy hoạch phát triển các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
– Thúc đẩy hình thành và đầu tư nâng cao năng lực hạ tầng chất lượng quốc gia cho các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập hoạt động ứng dụng công nghệ, Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo tại các vùng trọng điểm gắn với lợi thế của từng khu vực. Trong đó:
(1) Vùng Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ gắn với các khu công nghiệp, công nghiệp công nghệ cao;
(2) Vùng Trung du và miền núi phía Bắc gắn với các sản phẩm nông nghiệp sạch kết hợp với du lịch;
(3) Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung gắn với nông nghiệp và kinh tế biển;
(4) Vùng Tây Nguyên gắn với các sản phẩm nông lâm nghiệp, chế biến sản phẩm nông lâm nghiệp và du lịch;
(5) vùng Đồng bằng sông Cửu Long gắn với thế mạnh là sản xuất nông nghiệp, phát triển công nghiệp chế biến nông sản, trung tâm giống và chuyển giao công nghệ. Đẩy mạnh nghiên cứu về văn hóa, tôn giáo, con người và giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với đặc điểm của các vùng miền và địa phương.
– Đầu tư trọng điểm cho các tổ chức Khoa học và Công nghệ thực hiện vai trò gắn kết các chuỗi giá trị, cụm liên kết ngành, các hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo ở các vùng, địa phương.
1.3. Hệ thống các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập thuộc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
– Tiếp tục duy trì các tổ chức Khoa học và Công nghệ thực hiện nghiên cứu và phát triển trong các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
– Huy động các nguồn lực để đầu tư, phát triển các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trở thành các viện nghiên cứu chuyên sâu, cung cấp các công nghệ dẫn dắt, tạo lợi thế cạnh tranh, phục vụ cho phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
2. Phương án phân bố không gian cho mạng lưới tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập.
Trong giai đoạn 2021-2030, có khoảng 14% các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập đề xuất được bổ sung thêm 1,3% diện tích sử dụng cho trụ sở làm việc, phòng thí nghiệm (tăng 76.178 m2 so với diện tích đang sử dụng là 6.003.601 m2) và bổ sung diện tích khu thử nghiệm, trạm, trại, khu sản xuất (tăng 59.254 m2 so với diện tích đang sử dụng là 49.122.798m2). Cụ thể như sau:
– Các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, ngành có nhu cầu bố trí thêm không gian dành cho trụ sở làm việc và phòng thí nghiệm là 78.996 m2, tăng thêm các không gian khác cho các khu thử nghiệm, trạm, trại,… là 59.254 m2 cho 53 tổ chức; số tổ chức Khoa học và Công nghệ giữ ổn định về không gian làm 236 tổ chức.
– Các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương có nhu cầu bố phân bố không gian tăng diện tích diện tích trụ sở làm việc, phòng thí nghiệm thêm 76.178 m2, tăng diện tích khu thử nghiệm, trạm, trại, khu sản xuất là 478.861 m2 cho 22 tổ chức, và tăng thêm không gian khác là 252.538 m2 cho 9 tổ chức; số tổ chức giữ ổn định về không gian là 109 tổ chức (chiếm khoảng 74% tổng số tổ chức).
Giai đoạn 2031 – 2050, tiếp tục có khoảng 15% các tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập đề xuất được bổ sung thêm diện tích sử dụng cho trụ sở làm việc, phòng thí nghiệm (tăng 35,368 m2 so với diện tích đang sử dụng là 6.003.601 m2) và bổ sung diện tích khu thử nghiệm, trạm, trại, khu sản xuất (tăng 75.670 m2) và tăng không gian khác là 10.250 m2 (so với diện tích đang sử dụng là 49.122.798m2). Cụ thể như sau:
– Các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, ngành có nhu cầu bố trí thêm không gian dành cho trụ sở làm việc và phòng thí nghiệm là 35.368 m2, tăng thêm các không gian cho các khu thử nghiệm, trạm, trại là 75.670 m2 và cho các không gian khác là 10.250 m2 cho 58 tổ chức; số tổ chức Khoa học và Công nghệ giữ ổn định về không gian làm 231 tổ chức.
– Các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương có nhu cầu bố phân bố không gian tăng diện tích diện tích trụ sở làm việc, phòng thí nghiệm thêm 11.300 m2 cho 5 tổ chức, tăng diện tích khu thử nghiệm, trạm, trại, khu sản xuất là 478.861 m2 cho 9 tổ chức, và tăng thêm không gian khác là 40.000 m2 cho 2 tổ chức; số tổ chức giữ ổn định về không gian là 131 tổ chức (chiếm khoảng 89% tổng số tổ chức).
3. Phương án bố trí sử dụng đất cho mạng lưới tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập.
Về tổng thể, các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, ngành có sự điều chỉnh về sử dụng đất trong giai đoạn 2021-2030 giảm đi 356.586 m2, trong đó 252 tổ chức (87% tổng số tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập thuộc các bộ, ngành) giữ ổn định về diện tích đất sử dụng. Trong giai đoạn tiếp theo 2031-2050, các tổ chức Khoa học và Công nghệ cần bố trí thêm 258.609 m2 đất.
Các tổ chức Khoa học và Công nghệ thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương có nhu cầu bố trí tăng diện tích đất sử dụng giai đoạn 2021-2030 là 958.728 m2 cho 34 tổ chức (chiếm khoảng 23% tổng số tổ chức), giai đoạn 2031-2050 là 1.140.398 m2 cho 9 tổ chức (chiếm khoảng 6% tổng số tổ chức).
Như vậy, nhu cầu tăng diện tích đất sử dụng của các tổ chức Khoa học và Công nghệ không cao.
Tác giả: Huỳnh Thành Đạt
Bạn đang xem bài viết:
Phương án quy hoạch mạng lưới tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập
Link https://vnlibs.com/cong-nghe/phuong-an-quy-hoach-mang-luoi-to-chuc-khoa-hoc-va-cong-nghe-cong-lap.html
