Quy hoạch phát triển du lịch dù ở cấp độ và kiểu loại nào đều khó khăn, phức tạp, phải đối mặt với nhiều vấn đề nan giải, bởi do có nhiều thành viên tham gia quy hoạch; các nguồn lực và điều kiện quy hoạch đa dạng luôn biến đổi.
Vì vậy, nhiều công trình nghiên cứu về quy hoạch ở các dự án quy hoạch của mỗi quốc gia, đã xây dựng một hệ thống các nguyên tắc quy hoạch để làm kim chỉ nam, phương tiện tổ chức quản lý và thực hiện các dự án quy hoạch.
Theo tác giả E.N Pertxik
Theo E.N Pertxik (1976) trong Quy Hoạch Vùng đã xây dựng 18 nguyên tắc trong xây dựng, và thực hiện quy hoạch:
1. Nguyên tắc hiệu quả tổng hợp: hiệu quả kinh tế, hiệu quả về mặt vệ sinh, hiệu quả tâm lý, hiệu quả xã hội, hiệu quả thông tin, hiệu quả quốc phòng.
2. Nguyên tắc tối ưu tương đối.
3. Nguyên tắc tầm xa viễn cảnh.
4. Nguyên tắc ứng dụng hiệu quả của cơ cấu quy hoạch đã hình thành.
5. Nguyên tắc tìm kiếm tối ưu trong cơ cấu tầng và cấp của hệ thống.
6. Nguyên tắc phải phát triển mở rộng các khâu cơ bản của hệ thống.
7. Nguyên tắc tổ chức cơ cấu quy hoạch theo khu vực.
8. Nguyên tắc duy trì cân bằng sinh thái (tối ưu về mặt sinh thái).
9. Nguyên tắc tương quan tối ưu giữa những chu trình nằm trong các khâu chủ yếu của sản xuất lãnh thổ.
10. Nguyên tắc tương quan tối ưu giữa những khâu sản xuất lãnh thổ chủ đạo và cơ sở hạ tầng của vùng.
11. Nguyên tắc xây dựng cấp, bậc các hệ thống bố trí dân cư.
12. Nguyên tắc tối ưu trong việc sử dụng các nguồn đất đai và các điều kiện lãnh thổ.
13. Nguyên tắc kế thừa.
14. Nguyên tắc kết hợp từng giai đoạn các khâu phát triển theo thời gian và không gian.
15. Nguyên tắc phản ứng dự trữ của hệ thống đối với những biến cố không thấy trước được.
16. Nguyên tắc xác định phương hướng xây dựng kết cấu hệ thống đối với các nhân tố ổn định và bền vững nhất.
17. Nguyên tắc tính thực hiện trong việc lựa chọn các tiêu chuẩn và đánh giá quá trình xây dựng hệ thống.
18. Nguyên tắc bắt buộc tính toán đến những đặc thù địa lý của vùng.
Theo tác giả Minh Thu
Theo Minh Thu, trong Tôi Vào Ngành Du Lịch và Tạp Chí Du Lịch Việt Nam. Một quy hoạch du lịch được coi là thành công và sát hợp với thực tiễn, đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao, đòi hỏi phải tuân theo các nguyên tắc cơ bản khi xây dựng quy hoạch như sau:
01. Nguyên tắc thị trường.
Du lịch là một ngành kinh tế, nên hoạt động theo các quy luật kinh tế. Một trong những quy luật kinh tế vận hành theo đó là quy luật cung cầu.
Quy hoạch du lịch chỉ thực sự có hiệu quả về các mặt nghiên cứu, xây dựng được các giải pháp, định hướng các chiến lược phát triển, các dự án phát triển du lịch. Nó làm cho các yếu tố cung và yếu tố cầu phù hợp với nhau.
Hoạt động kinh doanh du lịch đòi hỏi phải có khách du lịch. Khách du lịch là người trả tiền cho việc đầu tư và phát triển các điểm du lịch, các khu du lịch. Nếu không có khách du lịch thì việc đầu tư, quy hoạch sẽ không có hiệu quả.
Vì vậy, quy hoạch phát triển du lịch trước hết phải căn cứ vào thị trường, nguồn khách, bao gồm: nhu cầu thực hiện và nhu cầu tiềm năng để tiến hành quy hoạch. Nhu cầu thị trường còn quyết định đến phương hướng khai thác, và sử dụng tài nguyên du lịch sao cho có hiệu quả.
Thông thường để xây dựng, thực hiện một dự án quy hoạch du lịch, người ta thường phải tiến hành điều tra thị trường một cách tỉ mỉ, tìm hiểu đầy đủ các chỉ số về số lượng, sở thích, xu hướng phát triển của nguồn khách, tìm thị trường mục tiêu.
Dựa vào kết quả đó, để định vị khu, điểm du lịch cũng như xác định phương hướng chủ yếu, thứ tự ưu tiên phát triển và nội dung thực hiện của quy hoạch du lịch.
02. Nguyên tắc hiệu quả và lợi ích.
Phát triển du lịch nhằm đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao. Do vậy, cũng là nguyên tắc xây dựng và thực hiện theo quy hoạch phải tính đến hiệu quả kinh tế xã hội, và môi trường khi thực hiện dự án để tránh lãng phí thời gian, công sức, tài chính của các cá nhân, tổ chức và nhà nước.
03. Nguyên tắc về đặc sắc độc đáo và hấp dẫn.
Nguyên tắc này là linh hồn của một đất nước phát triển du lịch cũng như khu du lịch, điểm du lịch. Nguyên tắc này được thực hiện khi quy hoạch du lịch, không chỉ để thỏa mãn tâm lý tìm sự mới lạ của du khách, mà còn làm tăng sức hấp dẫn của du khách đến một quốc gia, một khu du lịch, một điểm du lịch.
04. Nguyên tắc bảo vệ.
Tuyệt đại đa số tài nguyên du lịch đều có thuộc tính di sản, khai thác, bảo tồn, tôn tạo không hợp lý. Không có kiểm soát và hạn chế, thiếu kế hoạch và quy hoạch sẽ bị suy giảm, phá hủy nếu không được bảo vệ, sẽ không có khả năng phục hồi. Vì vậy, khi quy hoạch du lịch phải kiên trì, tuân thủ nguyên tắc bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch.
Theo tác giả Nguyễn Quyết Thắng
Theo Nguyễn Quyết Thắng, trong Quy Hoạch Du Lịch Sinh Thái Dựa Vào Cộng Đồng và Tạp Chí Du Lịch Việt Nam, đã nghiên cứu và cho rằng, quy hoạch du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng, cần dựa trên những nguyên tắc chỉ đạo.
01. Sự tham gia của địa phương.
Vì nguồn tài nguyên trong bất kỳ một dự án quy hoạch nào, trước khi quy hoạch đều thuộc sở hữu của người dân bản địa. Vì vậy, sự tham gia của cộng đồng và chính quyền địa phương, vào các dự án quy hoạch sẽ gắn kết quyền lợi của người dân địa phương, thu hút cộng đồng vào hoạt động bảo tồn và phát triển du lịch sẽ giúp cho dự án có hiệu quả cao hơn.
02. Nhu cầu địa phương và bảo tồn là ưu tiên trước nhất.
Nguyên tắc này đang được áp dụng rộng rãi ở nhiều nước, tạo ra sự ủng hộ của cộng đồng địa phương với việc thực hiện các dự án quy hoạch. Tạo ra sức hấp dẫn của quy hoạch và phát triển du lịch sinh thái với du khách, và còn góp phần xóa đói, giảm nghèo, bảo vệ được tài nguyên và môi trường.
03. Xây dựng quy hoạch trên quan điểm trao quyền hạn với quy mô rộng cho địa phương.
Việc trao quyền hạn, chức năng trong tổ chức quản lý các hoạt động du lịch, và dự án quy hoạch sẽ khơi dậy, nâng cao trách nhiệm của cộng đồng địa phương trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên.
04. Sử dụng các nguồn tài nguyên vốn có.
Trong việc quy hoạch du lịch sinh thái cần dựa vào những nguồn lực ở địa phương như: kỹ năng, kinh nghiệm của người dân địa phương, các nguồn tài nguyên, nguồn lao động của địa phương.
Các sản phẩm hàng hóa của địa phương như: vật liệu xây dựng, đồ dùng, hàng thủ công mỹ nghệ, nông phẩm. Nguyên tắc này sẽ góp phần phát triển kinh tế địa phương, nâng cao chất lượng cuộc sống của địa phương, nâng cao chất lượng và tạo ra sự đặc sắc của điểm đến.
05. Thiết kế mô hình với quy mô thích hợp.
Việc thiết kế và phát triển các mô hình phát triển du lịch sinh thái, nên ở quy mô thích hợp dựa trên phong cách sống, cơ cấu văn hóa xã hội, cách thức tổ chức quần cư của cộng đồng, sức chứa của nguồn tài nguyên và môi trường nên có quy mô nhỏ nhắn và xinh xắn.
06. Tính đến sự bền vững lâu dài.
Các tổ chức, các chuyên gia khi thiết lập quy hoạch du lịch sinh thái, phải nhận thức được nhu cầu gắn bó lâu dài với tài nguyên, để thiết lập các định hướng đến việc gắn kết hài hòa giữa phát triển cộng đồng và bảo tồn.
Theo điều 18, chương III, Luật Du Lịch Việt Nam.
Có quy định về Nguyên tắc xây dựng quy hoạch phát triển du lịch (năm 2005):
1. Phù hợp với chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và chiến lược phát triển của ngành du lịch.
2. Bảo đảm chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội.
3. Bảo vệ, phát triển tài nguyên du lịch và môi trường, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
4. Bảo đảm tính khả thi, cân đối giữa cung và cầu về du lịch.
5. Phát huy thế mạnh để tạo ra sản phẩm du lịch đặc thù của từng vùng, từng địa phương nhằm sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên du lịch.
6. Bảo đảm công khai trong quá trình lập và công bố quy hoạch.
Một số nhận xét “quy hoạch du lịch”
Qua các nguyên tắc xây dựng quy hoạch và xây dựng quy hoạch phát triển du lịch ở trên, có thể rút ra một số nhận xét.
– Hệ thống các nguyên tắc xây dựng quy hoạch, và xây dựng quy hoạch du lịch có sự khác nhau về nội dung, về các nguyên tắc cần thực hiện. Hệ thống nguyên tắc do E.N Pertxik đưa ra khá chi tiết, song để vận dụng cho quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, chưa quan tâm nhiều đến thực hiện các mục tiêu bền vững.
– Hệ thống nguyên tắc quy hoạch du lịch do Minh Thu xây dựng, còn chưa mang tính bao quát, thực ra mới chỉ ra một số nguyên tắc tuân thủ mang tính chỉ đạo chiến lược, khi vận dụng vào quy hoạch phát triển du lịch sẽ dẫn đến những hạn chế, không đảm bảo hiệu quả cao trong quy hoạch.
– Hệ thống nguyên tắc do Nguyễn Quyết Thắng xây dựng, chủ yếu vận dụng cho quy hoạch du lịch sinh thái.
– Hệ thống nguyên tắc xây dựng quy hoạch du lịch trong Luật Du Lịch Việt Nam, lại chỉ mang tính định hướng chỉ đạo, thiếu những nguyên tắc cụ thể khi vận dụng trong quy hoạch phát triển du lịch, cũng sẽ không tránh khỏi những hạn chế như đã diễn ra trong thực tế, việc xây dựng và thực hiện các dự án quy hoạch phát triển du lịch ở Việt Nam.
Nhìn chung, các dự án đều không đề cập tới nguyên tắc thực hiện. Thực tế, việc lập và thực hiện các quy hoạch phát triển kinh tế xã hội nói chung, các quy hoạch chức năng, quy hoạch phát triển du lịch của nhiều nước cũng như ở Việt Nam.
Hiệu quả các mặt của dự án quy hoạch còn hạn chế, còn tác động tiêu cực tới tài nguyên môi trường, kinh tế xã hội, nhiều khi không được thực hiện. Vì trong quá trình lập quy hoạch, đã không tuân thủ nguyên tắc thực hiện.
Quá trình lập và thực hiện quy hoạch không gắn kết, không quan tâm đến các điều kiện, các giải pháp trong việc thực hiện quy hoạch không hợp lý. Điều này đã gây tác động tiêu cực tới nhiều mặt kinh tế xã hội, môi trường. Đồng thời, lãng phí tiền của, công sức của Nhà nước, các cá nhân, tổ chức và của nhân dân.
Hệ thống các nguyên tắc quy hoạch du lịch
Từ việc nghiên cứu các công trình lý luận, các báo cáo của các dự án quy hoạch, nghiên cứu việc thực hiện quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch các ngành, quy hoạch phát triển du lịch ở Việt Nam và nhiều nước, có thể đề xuất hệ thống các nguyên tắc quy hoạch như sau:
1. Nguyên tắc hiệu quả tổng hợp.
Mục tiêu phát triển du lịch là nhằm đem lại hiệu quả kinh tế xã hội, tạo môi trường cao. Quy hoạch phát triển du lịch là một trong những nhiệm vụ, giải pháp quan trọng nhằm thực hiện được các mục tiêu phát triển du lịch.
Vì vậy, nguyên tắc quan trọng đầu tiên của quy hoạch phát triển du lịch là phải tính đến các hiệu quả cao và bền vững về kinh tế xã hội, môi trường từ khi lập đến khi thực hiện dự án. Thực hiện nguyên tắc hiệu quả tổng hợp, phải tính đến cả hiệu quả trực tiếp, hiệu quả gián tiếp, hiệu quả trước mắt, và hiệu quả trong tương lai.
– Hiệu quả kinh tế thể hiện sự tiết kiệm vốn đầu tư. Kết quả thực hiện các giải pháp, chiến lược sao cho thu nhập từ hoạt động của việc thực hiện dự án phải cao hơn chi phí, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quốc gia.
– Hiệu quả xã hội. Khi thực hiện dự án sẽ tạo ra nhiều việc làm, cải thiện nâng cao chất lượng cuộc sống cộng đồng, nâng cao nhận thức của dân cư địa phương, đa dạng hóa, nâng cao chất lượng du lịch, đáp ứng nhu cầu du lịch ngày càng cao của du khách. Phát triển du lịch phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội, truyền thống văn hóa của địa phương.
– Hiệu quả môi trường. Phải tính đến chi phí, thiết bị làm sạch bảo vệ môi trường, bảo vệ sự đa dạng sinh học, đưa ra và thực hiện những giải pháp bảo vệ, nâng cao chất lượng môi trường cả tự nhiên và nhân văn, đảm bảo yêu cầu về sức chứa và sự tái tạo của tài nguyên.
– Hiệu quả về mặt kiến trúc mỹ thuật. Các dự án quy hoạch phải lựa chọn thật tốt về vị trí, kiểu dáng, độ cao, vật liệu xây dựng, quy mô kiến trúc có tính đến cảnh quan, bản sắc và không gian văn hóa. Từ đó, đảm bảo có được những công trình kiến trúc hài hòa với cảnh quan văn hóa bản địa, có kiểu dáng kiến trúc đẹp, độc đáo, kỹ thuật công trình tốt và tiện ích.
– Hiệu quả về chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội của địa phương và đất nước.
2. Nguyên tắc phù hợp với chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của đất nước, của địa phương, chiến lược phát triển ngành.
Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp liên ngành, để phát triển du lịch đòi hỏi phải có sự phối hợp liên thông trong đầu tư, tổ chức, quản lý của nhiều ngành, các cấp quản lý và xã hội.
Vì vậy, việc quy hoạch phát triển du lịch phải gắn kết hài hòa, phù hợp và trở thành một bộ phận của các chiến lược, và quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của quốc gia và của địa phương.
Các dự án quy hoạch du lịch cũng phải tuân thủ việc thực hiện các chiến lược phát triển của ngành. Nguyên tắc này tạo cơ sở quan trọng cho việc thực hiện các dự án quy hoạch du lịch đạt hiệu quả cao.
3. Nguyên tắc bảo vệ, khai thác, phát triển tài nguyên môi trường du lịch, giữ gìn, phát huy bản sắc dân tộc.
Tài nguyên và môi trường du lịch là nguồn lực quan trọng cho phát triển du lịch, tạo ra sự hấp dẫn du khách. Vì vậy, trong quy hoạch phát triển du lịch phải đưa ra được những phương cách cho việc bảo vệ, tôn tạo, khai thác.
Phát triển sao cho đảm bảo sự tái tạo của tài nguyên, nâng cao cả số lượng và chất lượng tài nguyên, không vượt qua sức tải về vật lý, về sinh học, và về tâm lý, giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
4. Nguyên tắc tối ưu trong việc phát huy thế mạnh của các nguồn lực phát triển du lịch.
Các dự án quy hoạch phát triển du lịch một mặt phải nghiên cứu đưa ra những phương cách, những chiến lược để khai thác nguồn tài nguyên du lịch phong phú, độc đáo của từng vùng, từng địa phương để tạo ra những loại hình du lịch đặc trưng, những sản phẩm du lịch chuyên môn hóa, độc đáo, tạo ra tính cạnh tranh cao.
Mặt khác, trong quy hoạch du lịch cũng phải tính đến các phương cách, chiến lược khai thác tiết kiệm, hiệu quả, tổng hợp lợi thế các nguồn lực của quốc gia, của địa phương cho phát triển du lịch trong mối quan hệ với các ngành kinh tế xã hội khác, và các nhân tố tự nhiên và văn hóa.
5. Nguyên tắc thị trường.
Các dự án quy hoạch cần tiến hành nghiên cứu thị trường du lịch, gồm cả thị trường mục tiêu, thị trường tiềm năng về số lượng, sở thích, xu hướng phát triển nguồn khách.
Từ đó, xây dựng các giải pháp, chiến lược, xác định không gian quy hoạch, mức độ đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, kết cấu hạ tầng, đào tạo tuyển chọn nguồn nhân lực, bảo vệ phát triển tài nguyên du lịch, mở rộng thị trường sao cho cân đối giữa cung và cầu du lịch.
6. Nguyên tắc ưu tiên.
Đối với một dự án quy hoạch du lịch, thường phải thực hiện nhiều mục tiêu. Song không phải lúc nào các mục tiêu do các nhà quy hoạch đề ra, đều được thực hiện. Trong nhiều trường hợp không có điều kiện để thực hiện các mục tiêu, có những mục tiêu mang tính chủ chốt, bao trùm, còn có những mục tiêu chỉ là thứ yếu.
Vì vậy, khi lựa chọn các mục tiêu để thực hiện phải chứng minh được mục tiêu ấy cho hiệu quả cao hơn, tối ưu hơn. Ngược lại, những mục tiêu bị coi là thứ yếu định loại bỏ, thì hiệu quả thấp hơn.
Ví dụ, các dự án quy hoạch phát triển khu du lịch sinh thái tại các vườn quốc gia, thì mục tiêu bảo tồn tài nguyên môi trường và mục tiêu xã hội lại được coi trọng hơn, và là mục tiêu chủ yếu của dự án. Các mục tiêu kinh tế ở đây chỉ là thứ yếu, phục vụ cho hai mục tiêu trên.
Trong một hệ thống lãnh thổ du lịch, về số lượng, chất lượng hoạt động của các phân hệ thường là không giống nhau, một vài phân hệ trong đó hoạt động không phải là ở mức tốt nhất. Vì vậy, khi lựa chọn các giải pháp định hướng đầu tư quy hoạch du lịch của một hệ thống lãnh thổ du lịch, không đòi hỏi hoạt động tối ưu của tất cả các phân hệ.
7. Nguyên tắc viễn cảnh.
Tính ổn định cao của hệ thống lãnh thổ du lịch được quy hoạch, đòi hỏi một thời gian dài để xây dựng phát triển. Những hiệu quả tích cực, hay những hậu quả tiêu cực của những quyết định được thông qua, trong quy hoạch phát triển du lịch sẽ ảnh hưởng trong một thời gian dài.
Một số những quyết định sẽ được kiểm tra xem có hợp lý không, trong vòng 20 năm đến 30 năm, thậm chí từ 50 năm đến 100 năm. Những kiến nghị đưa ra có giới hạn, hạn chế về thời gian trong quy hoạch du lịch với thời gian khoảng 5 năm – 10 năm – 15 năm là do chưa nhận thức hết thực chất, ý nghĩa và nhiệm vụ của quy hoạch.
Vì vậy, việc xây dựng các chỉ số dự báo, các kiến nghị, giải pháp, chiến lược trong quy hoạch du lịch cần dựa trên những cơ sở khoa học đúng đắn, có tính đến xu hướng phát triển và các tác động của các dự án quy hoạch.
8. Nguyên tắc phát triển mở rộng chia thành các khâu cơ bản, kết hợp theo từng giai đoạn gồm nhiều hạng mục.
Một dự án quy hoạch phát triển du lịch thường được thực hiện từ 1 năm đến 15 năm, thậm chí lâu hơn. Để thực hiện một dự án quy hoạch, đòi hỏi chi phí lớn về thời gian, công sức, tài chính, không thể đầu tư thực hiện trong một lúc.
Thêm vào nữa, hệ thống lãnh thổ du lịch lại luôn có tính động (tính biến đổi). Do vậy, khi lập và thực hiện quy hoạch cần phải chỉ ra nhiều hạng mục để thực hiện, gắn với những thời hạn nhất định.
Những hạng mục, những dự án cụ thể được thực hiện trước phải là cơ sở, nền tảng cho các hạng mục, các dự án được đầu tư thực hiện sau, đảm bảo sự khai thác phải có độ hiệu quả.
Đồng thời, trong quy hoạch cũng thấy được sự phát triển trong tương lai của hệ thống lãnh thổ, các vấn đề được quy hoạch nên dự trù theo hướng mở rộng cho sự phát triển trong tương lai của lãnh thổ được quy hoạch.
Ví dụ, việc phân chia các khu vực trong quy hoạch, thường có khu vực vùng đệm là không gian dành cho bảo tồn và phát triển trong tương lai.
9. Nguyên tắc tổ chức cơ cấu quy hoạch theo khu vực.
Để đảm bảo sử dụng không gian và hiệu quả các nguồn nhân lực cho phát triển du lịch, bảo vệ phát triển hợp lý theo hướng bền vững các nguồn lực phát triển đặc biệt, là tài nguyên du lịch nên đòi hỏi trong quá trình lập.
Thực hiện quy hoạch phải phân chia lãnh thổ theo khu vực gồm: khu bảo tồn tuyệt đối, khu dịch vụ du lịch, khu vùng đệm đối với các dự án quy hoạch phát triển du lịch sinh thái hoặc du lịch văn hóa.
Còn đối với các dự án quy hoạch phát triển các khu vui chơi giải trí, hay kinh doanh dịch vụ du lịch thì thường phân theo các khu chức năng. Thực hiện, nguyên tắc này đòi hỏi các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao. Song nó cho phép tiết kiệm được công sức, tiền của, tránh việc xây dựng rồi lại phá đi, và phải góp phần bảo vệ tài nguyên môi trường.
10. Nguyên tắc nhiều phương án.
Do tình hình phát triển kinh tế xã hội và hoạt động du lịch, môi trường du lịch luôn biến động. Vì thế, khi xây dựng các mục tiêu cụ thể, các chiến lược phát triển du lịch cần được xây dựng theo nhiều phương án, và đưa ra thẩm định cùng một lúc.
Thường có một phương án với các chỉ số phát triển được thực hiện trong điều kiện có một số hạn chế ở mức trung bình, một phương án (được chọn) với các chỉ số phát triển ở mức khá cao trong những điều kiện thực hiện, đảm bảo ở mức khá; một phương án với các chỉ số phát triển cao hơn, được thực hiện trong điều kiện môi trường kinh tế xã hội, và du lịch có xu hướng thuận lợi.
11. Nguyên tắc phản ứng dự trữ của hệ thống lãnh thổ du lịch, đối với những biến cố không thấy trước được.
Nguyên tắc này phù hợp với những khó khăn, biến động xấu không thể tránh khỏi trong việc thực hiện quy hoạch, với những biến động ngẫu nhiên (ví dụ dịch bệnh, thiên tai,…).
Vì vậy, quy hoạch du lịch cần xây dựng những giải pháp để phòng ngừa những rủi ro trong phát triển du lịch, hoặc cần vạch ra những phương sách, những vấn đề còn nhiều hạn chế.
12. Nguyên tắc kế thừa.
Khi tiến hành quy hoạch du lịch nên biết tham khảo, vận dụng những mô hình hoặc những dự án quy hoạch đã được thực hiện trước có nhiều ưu điểm, và đạt hiệu quả cao về nhiều mặt.
Đồng thời, khi quy hoạch du lịch, để có kết quả cao cũng như tiết kiệm thời gian, công sức và kinh tế, nên kế thừa những dự án quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch du lịch hay các công trình nghiên cứu, đã có liên quan tới các vấn đề mà dự án cần giải quyết.
13. Nguyên tắc tính toán những đặc điểm địa lý của hệ thống lãnh thổ du lịch.
Cần phải nghiên cứu nhận thức về những đặc thù của hệ thống lãnh thổ quy hoạch, và sự khái quát những hệ số biến đổi về mặt địa lý, như là những thuận lợi và hạn chế khi phân tích các phân hệ của hệ thống lãnh thổ, và trong quá trình lập đồ án.
Đặc biệt, cần phát hiện những mối liên hệ quan trọng giữa quy hoạch du lịch, và việc nghiên cứu lãnh thổ về mặt địa lý. Những phương án, giải pháp thực hiện phải phù hợp với các điều kiện địa lý của lãnh thổ quy hoạch.
14. Nguyên tắc công khai trong quá trình lập và công bố thực hiện quy hoạch.
Việc công khai trong quá trình lập, công bố và thực hiện trong quy hoạch tạo ra tính dân chủ, tránh được tình trạng tham nhũng trong quy hoạch du lịch. Thêm vào nữa, nguyên tắc này sẽ giúp cho cộng đồng địa phương, các tổ chức, các nhà thầu có thể tham gia vào quá trình quy hoạch, giúp cho dự án quy hoạch đạt hiệu quả cao hơn.
15. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi.
Các mục tiêu phát triển nội dung của quy hoạch, phải tính đến các điều kiện để dự án quy hoạch du lịch có khả năng thực hiện được, phù hợp với thực tiễn, với xu hướng phát triển du lịch nói riêng, và kinh tế xã hội nói chung.
Dự án quy hoạch du lịch phải đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn để được các cấp có thẩm quyền ra quyết định thực hiện. Dự án quy hoạch phát triển du lịch phải được tổ chức quản lý thực hiện, bởi các kiến trúc sư trưởng hoặc tổng công trình, và các cơ quan nhà nước.
Nguyên tắc này cụ thể bao gồm: theo dõi, kiểm tra, giám sát, nghiên cứu thống kê, bổ sung những thiếu sót, tổ chức thực hiện, đánh giá các tác động của dự án.
Bùi Thị Hải Yến
Bạn đang xem bài viết:
15 Nguyên tắc quy hoạch du lịch là gì?
Link https://vnlibs.com/du-lich/15-nguyen-tac-quy-hoach-du-lich-la-gi.html
